Η Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου βρίσκεται στην απομακρυσμένη και εξαιρετικά δύσβατη περιοχή του όρους Κρούκελος (ή Κρίκελος), που δεσπόζει στο βόρειο τμήμα της Αμοργού, σε απόσταση περίπου μίας ώρας από τον οικισμό της Λαγκάδας, στην περιφέρεια της Αιγιάλης. Πρόκειται για περιοχή άλλοτε δασώδη, με δέντρα όπως πρίνους, φείδες, κέδρους και βελανιδιές. Εξαιτίας αυτής της εικόνας που εμφάνιζε κατά την αρχαιότητα η ευρύτερη περιοχή της Αιγιάλης, της είχε δοθεί το προσωνύμιο «Μελανία». Δυστυχώς, μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε το 1835 αποτέφρωσε μεγάλες εκτάσεις των αρχαιότατων δασών του Κρίκελου, από τα οποία μάλιστα γινόταν και η βασική προμήθεια ξύλου για τις οικοδομικές εργασίες, με αποτέλεσμα να απομείνουν ελάχιστα διάσπαρτα δέντρα και συστάδες από φείδες και πρίνους, υπό μορφή ψηλών θάμνων. Σήμερα, ο Κρίκελος προστατεύεται από τη νομοθεσία ενταγμένος στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών «NATURA 2000». Σύμφωνα με την παράδοση, ο ναός κτίστηκε έπειτα από το τάμα καπετάνιου, του οποίου το πλοίο κινδύνευσε να βυθιστεί ενώ έπλεε στα παράλια της περιοχής. Με πρωτοβουλία της Ιεράς Μονής Χοζοβιωτίσσης, τα τελευταία χρόνια το παλαιό Μετόχι της απέκτησε και πάλι ζωή: ο ναός λειτουργείται και πανηγυρίζει στις 26 Σεπτεμβρίου, ανήμερα της Εορτής της Μεταστάσεως του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και Ευαγγελιστού.
| Χαρακτηριστικό | Τιμή |
|---|---|
| Δημιουργός | |
| Ενότητα | Christian church and tradition |
| Βιβλιογραφία του σημείου ενδιαφέροντος | Anastassiou T., A Travelogue of Amorgos-A walker’s guide to its history and culture, Text and general layout by Anastassiou T., Prefecture of Cyclades/Cultural Department-Amorgos Municipality-Regional Development Agency of Cyclades S.A., © 2001 ARCHIPELAGOS Cultural Corporation., Βασσάλος Ν., Η εκκλησία του Θεολόγου στην Αιγιάλη, Αμοργιανά 8 (Ιούνιος 2002), σ.12-49, Βογιατζίδης Ι. Κ., Αμοργός Ιστορικαί έρευναι περί της νήσου, Αθήναι 1918, ανατύπωση Αμοργιανά 4 (Απρίλιος 1997), σ. 31-32, Μαραγκού Λ., Η Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας στην Αμοργό, 5η Έκδοση, Εκδόσεις Λούση Μπρατζιώτη, Αθήνα 2002, ISBN 960-85884-0-5, σ. 14, Μαραγκού Λ., Αμοργός Ι - Η Μινώα. Η πόλις, ο λιμήν και η μείζων περιφέρεια, Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας αρ. 228, Αθήνα 2002, σ. 82-83, Μηλιαράκης Α., Υπομνήματα περιγραφικά των Κυκλάδων νήσων κατά μέρος-Αμοργός μεθ' ενός γεωγραφικού πίνακος, 1η Έκδοση: Αθήναι, 1884, 2η Έκδοση, Syndicate Press, Chicago, 1928, σ. 9, 14-15, 42, Μπέκα Μ., Σπίτι όσον να χωρείς-Οι κατοικιές του Ασφοντυλίτη στην Αμοργό, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Προστασία Συντήρηση Αποκατάσταση Μνημείων Πολιτισμού-Α΄Κατευθυνση: Αρχιτεκτονικών Μνημείων, Διπλωματική Εργασία, Θεσσαλονίκη, 2012, σ. 11, Μουζάκης Στ., Ο μοναχισμός στο Ν.Α. Αιγαίο κατά το 16ο-18ο αιώνα, Μελέτες Βυζαντινού-Μεταβυζαντινού Πολιτισμού, Βιβλιοπωλείο των Βιβλιόφιλων, Αθήνα, 1997, σ. 76, Πολίτης Ν. Γ., Λεξικόν εγκυκλοπαιδικόν, Εκδιδόμενον επιμελεία Ν. Γ. Πολίτη, Εκδόται Μπαρτ και Χιρστ, Αθήνησι, 1889- 1898, Ναοί και Μονές της Αμοργού, Αρχείο ΕΦΑ Κυκλάδων, ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΙΣΤΟΤΟΠΟΙ (Τελευταία ανάκτηση για όλους τους ιστότοπους: 28/05/2021), Αμοργός-Αξιοθέατα. https://go-amorgos.gr/attractions/, Δήμος Αμοργού. https://amorgos.gr/, Εκκλησίες και ξωκκλήσια της Αμοργού. https://www.greekgastronomyguide.gr/item/ekklisakia-kai-xoklisia-amorgos/, Περπατώντας στην Αμοργό. http://bitly.ws/g6Xc, Προσκυνηματικές εκδρομές. https://www.pilgrimtours.gr/contents_gr.asp?id=205, Σινάνης Α., Ελλάδος Περιήγηση-Αμοργός. http://bitly.ws/g6Xg, The Festival of Agios Ioannis Theologos in Krikelos. http://aigaio.dev.edu.uoc.gr/islands/traditions-amorgos/traditions.html, Τουριστικός Οδηγός Αμοργού. https://dimos.amorgos.gr/ |
| Ημερομηνία | Χρονολόγηση μίας, μόνον, οικοδομικής φάσης του ναού στην περίοδο της Εικονομαχίας (8ος-9ος αιώνας), Dating of only one, construction phase of the temple in the period of the Iconoclasm (8th-9th century) |
| Τοποθεσία | Λαγκάδα Αμοργού, Κρούκελος, Lagada of Amorgos, Kroukelos. |
| Γλώσσα | Ελληνικά , Greek |
| URL | https://amorgos.repository.gr/jsonitems/54 |
| Κάτοχος Δικαιωμάτων | Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Ephorate of Antiquities of Cyclades |
| Κατηγορία | Εκκλησίες/Μονές |
